17 czerwca 1696 roku w Wilanowie zmarł Lew Lechistanu - z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, smoleński, siewierski i czernihowski. Obrońca Wiary [odznaczony tym tytułem przez papieża Innocentego XI w 1684 r.] Jan III Sobieski [Joannes III] - genialny dowódca wojskowy i mecenas kultury. Król Polski od roku 1674, hetman wielki koronny od 1668, hetman polny koronny od 1666, marszałek wielki koronny od 1665, chorąży wielki koronny od 1656. Po matce, Zofii Teofili z Daniłowiczów, wojewodziance ruskiej, Jan był spokrewniony z potężnym rodem Żółkiewskich. Był prawnukiem hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Sztuki wojennej uczył się przede wszystkim na polu bitwy. Świetne zwycięstwo, jakie odniósł w 1673 r. pod Chocimiem, zapewniło mu popularność u szlachty, a w konsekwencji koronę królewską. Przymierze z Austrią zaprowadziło go pod mury Wiednia, gdzie w 1683 r. pokonał w błyskotliwym stylu oblegającą stolicę cesarską armię turecką. Za Jego panowania Rzeczpospolita weszła w przymierze [Liga Święta] z Państwem Kościelnym,Wenecją i Austrią - od roku 1686 również prawosławnym Carstwem Rosyjskim przeciw osmańskiej Turcji i krymskim Tatarom które trwało do pokoju w Karłowicach w 1699 roku.
Najczęściej wytykaną ‘plamą’ w życiorysie królewskim jest Jego złożenie przysięgi wierności Karolowi X podczas potopu szwedzkiego. Ów akt zdrady względem Jana Kazimierza stanowi do dziś najbardziej kontrowersyjną kartę w Jego biografii. Historiografia częściowo usprawiedliwia Sobieskiego faktem, że jego zachowanie nie było niczym szczególnym, bowiem tak postąpiła wówczas większość polskiej szlachty. Zbigniew Wójcik stawia tezę, że szkody wyrządzone Polsce swoją niewiernością, Sobieski zrekompensował państwu z wielką nadwyżką w późniejszych latach właśnie dzięki umiejętnościom zdobytym w tym okresie. Poznał bowiem wówczas tajniki prowadzenia wojny w jednej z najlepszych i najlepiej zorganizowanych armii ówczesnego świata, ucząc się np. operowania piechotą i dragonią.
Śmierć króla Jana III Sobieskiego nastała w Wilanowie 17 czerwca 1696. Przyczyną był atak serca, po długotrwałej chorobie. Jego żona Maria Kazimiera zmarła w 1716 roku w Blois, we Francji. Oboje są pochowani na Wawelu w Krakowie. Serce króla spoczywa w kaplicy królewskiej (bł. Anioła z Akry) w kościele kapucynów w Warszawie.