Niedziela Czarna, czyli Niedziela Męki Pańskiej. Początek Czasu Męki Pańskiej.

Dziś w Kościele katolickim jest Niedziela Męki Pańskiej (Dominica de Passione) i rozpoczyna się Okres Męki Pańskiej (który trwa aż do Wielkiejnocy). Natomiast następna Niedziela (II Niedziela w Okresie Męki Pańskiej), nosi nazwę Niedzieli Palmowej (Dominica in Palmis). W Niedzielę Męki Pańskiej w kościołach zakrywane są krzyże, które mają pozostać zasłonięte aż do końca liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek. 

Począwszy od Niedzieli Czarnej, w niedziele i ferie kapłan nie mówi psalmu 42 przed stopniami ołtarza ; przyczyna jest ta, że psalm 42 jest Introitem z Niedzieli Męki Pańskiej i staje się już zbytecznym. W Introicie i w psalmie 25 przy umywaniu rąk nie mówi się Gloria Patri, nie istniało ono w liturgii pierwotnej, poza tym opuszczanie ich jest znakiem smutku i przygnębienia, iż podczas męki Boga - Człowieka, Majestat Boski został jakby przyćmiony. Począwszy od nieszporów przed Niedzielą Męki Pańskiej osłania się wizerunek Pana Jezusa na krzyżach ołtarzowych i procesyjnych  ; zwyczaj powstał stąd, że na krucyfiksach były bogate ozdoby i te przykrywano.

We Mszy św. śpiewana jest specjalna prefacja o krzyżu.

NIEDZIELA MĘKI PAŃSKIEJ

STACJA U ŚW. PIOTRA

Uprzyw. I kl.   Ryt półzdwoj.   Szaty fioletowe

   Okres Męki Pańskiej rozpoczyna Kościół śpiewem psalmu 42, który jest psalmem Chrystusa Kapłana, Jego modlitwą w Ogrójcu i na krzyżu. Również psalm 128 śpiewany w Traktusie, wprowadza nas w tajemnice bolesne Serca Jezusowego. Epistoła z Listu do Żydów, jest wykładem o kapłaństwie Chrystusa, którego Krew Przenajświętsza stała się Ofiarą Nowego Przymierza. Ewangelia daje nam obraz nastrojów panujących wśród społeczeństwa na krótki czas przed tragedią Męki. Słowa Chrystusa « Ja nie szukam chwały swej - jest który szuka i sądzi » przypominają nam słowa Introitu.
   Zbawiciel stawia pytanie: «Kto z was dowiedzie na mnie grzechu?», aby podkreślić iż On jeden może być tym « Kapłanem świętym, niewinnym, niepokalanym, odłączonym od grzeszników, który się stał wyższym nad niebiosa » (Hbr 7, 26). Chrystus więc cierpiał za nas niewinnie i dobrowolnie.
   Słowa Chrystusa wzbudzają nienawiść Żydów, którzy Go znieważają i zwąc opętanym przez złego ducha, chcą Go ukamienować. Jezus, jako człowiek, ucieka przed ich kamieniami, ale biada tym, przed których kamiennymi sercami musi uchodzić Syn Boży (św. Augustyn). A św. Grzegorz dodaje : « On przyszedł, aby cierpieć, a nie sądzić i karać. Przez swą cierpliwość zdziałał dla nas coś większego, bardziej błogosławionego w skutkach. Dał nam bowiem przez to naukę, że o wiele szlachetniej i godniej jest na wzór Chrystusa w milczeniu znieść niesprawiedliwość, niż zwyciężyć ją walką i oporem ».

Źródło: Mszał Rzymski z dodaniem nabożeństw nieszpornych, o. G. Lefebvre, Benedyktyn, 1949 r.