Środa Popielcowa - początek Wielkiego Postu. Katolicka dyscyplina postna.

Jeśli chodzi o przepisy postne, które obowiązują obecnie w Kościele katolickim, to ich podstawę stanowią kan. 1250 – 1254 Kodeksu Prawa Kanonicznego, wprowadzonego przez Papieża Benedykta XV 27 maja 1917. W ich świetle katolicka dyscyplina postna realizowana jest w trzech postaciach:

1) ieiunium – polega na ograniczeniu ilości przyjmowanych pokarmów do jednego posiłku do sytości i dwu mniejszych (w polskiej terminologii post ilościowy), wolno jednak spożywać dania mięsne podczas obiadu (tj. posiłku do sytości), natomiast śniadania i kolacje muszą być bezmięsne.

2) abstinentia – polega na powstrzymywaniu się od pokarmów mięsnych, jednak bez ograniczenia ilości przyjmowanych pokarmów w ogóle (po polsku: post jakościowy);

3) ieiunium et abstinentia – połączenie 1) i 2), czyli powstrzymywanie się od pokarmów mięsnych przy spożywaniu tylko jednego posiłku do sytości dziennie i dwu mniejszych (w polskiej terminologii kanonicznej taka forma pokuty nazywana jest postem ścisłym).

Wyszczególnione praktyki pokutne Kościół na mocy swojego prawa przypisał do następujących dni roku liturgicznego:

1) ieiunium – obowiązuje wszystkich katolików od 21 do 60 roku życia w następujące dni Wielkiego Postu: poniedziałek, wtorek, środę i czwartek;

2) abstinentia – obowiązuje katolików od 7 roku życia w poszczególne piątki całego roku, jeśli nie wypada wtedy święto nakazane (festum de praecepto) – pod warunkiem, że takie święto nie przypada w Wielkim Poście lub nie zostało zniesione.

3) ieiunium et abstinentia – obowiązuje w:

a) wszystkie piątki i soboty Wielkiego Postu (w tym Wielką Sobotę do północy, ze względu na przesunięcie godziny celebracji Wigilii Paschalnej przez Piusa XII na godziny późnowieczorne);

b) Wigilie Bożego Narodzenia (nawet jeśli wypada ona w niedzielę) i Zesłania Ducha Św.

c) Środę Popielcową, Suche Dni (tj. środę, piątek i sobotę po trzeciej niedzieli Adwentu (Gaudete), pierwszej niedzieli Wielkiego Postu, w oktawie Zesłania Ducha Św. i po trzeciej niedzieli września) i 7 grudnia.