Wielka Sobota. Święta Noc Zmartwychwstania.

WIELKA SOBOTA

Wielka noc czyli święta noc zmartwychwstania.

STACJA U ŚW. JANA LATERAŃSKIEGO

Ryt zdwojony I klasy.   Szaty wpierw fioletowe, następnie białe.

    Liturgia Świętej Nocy Zmartwychwstania była niegdyś jedną z najważniejszych w roku.

    W ciągu popołudnia Wielkiej Soboty chrześcijanie gromadzili się u św. Jana Laterańskiego na ostateczne głosowanie katechumenów. Potem, wieczorem, rozpoczynała się wilia lub czuwanie paschalne, które kończyły się o świcie uroczystymi chrztami : zanurzeni i obmywani z Chrystusem wodami chrzcielnymi, neofici rodzili się do życia łaski o tej samej godzinie, w której Zbawiciel tryumfujący wyszedł z grobu o świcie dnia paschalnego. Z kolei następowała Msza św. i cała gmina wiernych odprawiała ofiarę odkupienia z dziękczynieniem i upajała się radością Zmartwychwstania. 

    Od XIII wieku wigilia wielkanocna została przeniesiona na rano w dzień Wielkiej soboty. Dekrety Stolicy św. przywróciły ją spowrotem w głąb nocy paschalnej. Zajmując właściwe swe miejsce przywróciła starożytnej liturgii pełny wyraz i dopuściła ludowi chrześcijańskiemu coroczne przeżywanie z większym zapałem tajemnice łaski i światła, gdzie odnawia się żywot ludzi ochrzczonych. 

     Po śmierci Pana Jezusa, Dusza Jego zstąpiła do otchłani. Ciało Najświętsze spoczęło w Grobie. Dzień dzisiejszy był pierwotnie aliturgiczny, to znaczy, że nie odprawiano żadnego nabożeństwa, aż do zmierzchu. Liturgia zaś Soboty Wielkiej miała miejsce w nocy, tak że msza rozpoczynała się (jak w Pasterkę) po północy. Od średniowiecza jednak utrwalał się zwyczaj przyśpieszania nabożeństwa do godzin popołudniowych Soboty, lub nawet porannych, jak to miało miejsce do roku 1955.

    W roku 1951 Papież Pius XII przywrócił starodawną Wigilię Wielkanocną. Nowy tekst i obrzędy są ostatecznie zatwierdzone i dlatego wszędzie w użytku. 

   Ceremonia Świętej Nocy składa się z trzech części :

   1° Orędzie Wielkanocne: poświęcenie nowego ognia, uroczyste procesyjne wejście do kościoła i pieśń pochwalna o świecy wielkanocnej. 

    2° Odrodzenie chrzestne: czytania biblijne wtajemniczenia chrześcijańskiego, litania i poświęcenie wody chrzcielnej, chrzty i odnowienie przyrzeczeń chrztu.

     3° Ofiara paschalna nocna i krótkie nabożeństwo dziękczynne.

CZĘŚĆ PIERWSZA : ORĘDZIE WIELKANOCNE.

POŚWIĘCENIE OGNIA

   Zmartwychwstanie Chrystusa jest źródłem odnowienia wszystkiego, co jest wewnątrz i naokoło nas, a między innymi ognia, który daje światło, oczyszcza i ogrzewa ; Święci się również ziarna kadzidła, które mają być włożone w zagłębieniu paschału, aby dar złożony, został w zapachu wonności przyjęty.

POŚWIĘCENIE PASCHAŁU

UROCZYSTA PROCESJA WEJŚCIOWA

PIEŚŃ POCHWALNA PASCHAŁU

CZĘŚĆ DRUGA : ODRODZENIE CHRZESTNE.

    Kościół kończy przygotowanie katechumenów do przyjęcia chrztu czytając im najważniejsze strony ze Starego Testamentu. Czytania te, komentowane wspaniałymi modlitwami, przypominają wielkie plany Boga w dziele odkupienia : ogłaszają odrodzenie w Chrystusie : nowe stworzenie, przejście przez Morze Czerwone – wyobrażenie chrztu, wcielenie chrześcijan do Kościoła.

ŚWIĘCENIE WODY CHRZCIELNEJ, LITANIA 

ODNOWIENIE PRZYRZECZEŃ CHRZTU ŚWIĘTEGO

DALSZY CIĄG LITANII

CZĘŚĆ TRZECIA : OFIARA PASCHALNA.

MSZA WIELKIEJ NOCY

    Msza głosi chwałę Chrystusa Zmartwychwstałego (Ewangelia) i dusz, które przez chrzest rozpoczęły nowe życie, zadatek przyszłego Zmartwychwstania, (Epistoła, kolekta - Hanc igitur). - To też na znak radości rozbrzmiewa alleluja, słychać głos organów i dzwonków, od Gloria.

Za: Mszał Rzymski z dodaniem nabożeństw nieszpornych, o. Gaspar Lefebvre, Benedyktyn. Przekład polski opracowali mnisi opactwa w Tyńcu. Opactwo ŚŚ. Piotra i Pawła w Tyńcu – Polska. Opactwo Św. Andrzeja, Bruges – Belgia, 1956 r.