Sto lat encykliki „Quas primas” Papieża Piusa XI – 1925-2025: Chrystus Król albo bożki tego świata.

Sto lat temu, 11 grudnia 1925 roku, papież Pius XI ogłosił encyklikę Quas primas i ustanowił święto Chrystusa Króla na ostatnią niedzielę października. Dokument napisany w cieniu I wojny światowej, rewolucji bolszewickiej i narastania totalitaryzmów diagnozował przyczyny kryzysu świata: wyrzucenie Chrystusa z życia prywatnego, rodzinnego i publicznego.

Autor encykliki dobrze znał naszą część Europy. Achille Ratti, zanim został Piusem XI, był nuncjuszem w Warszawie. W 1920 roku, gdy dyplomaci uciekali przed zbliżającą się Armią Czerwoną, on jako jedyny przedstawiciel dyplomatyczny pozostał w stolicy. Z bliska widział, co znaczy budowanie państwa „bez Boga”.

W Quas primas papież przypomina, że Chrystus jest nie tylko „mistrzem duchowym”, ale prawdziwym Królem – z realną władzą nad ludźmi i narodami. Święto Chrystusa Króla zostało umieszczone na końcu października, przed dniem Wszystkich Świętych oraz Dniem Zadusznym, aby pokazać, że wszystko podlega Jego królowaniu, zarówno Kościół walczący na ziemi, jak też tryumfujący w Niebie i cierpiący w czyśćcu. Obchodzone 1 listopada święto Wszystkich Świętych jest konsekwencją społecznego królowania Chrystusa. Jednocześnie encyklika mocno podkreśla wymiar społeczny: Chrystus ma prawo panować także nad państwem, prawem, edukacją, kulturą, życiem publicznym i społecznym narodów.

W czytaniach biblijnych Kościół ukazuje dwa oblicza królowania Jezusa: Lekcja z listu św. Pawła Apostoła do Kolosan podaje dogmatyczną podstawę majestatu Chrystusowego : Chrystus jako Bóg jest równy Bogu Ojcu we wszystkim, w stosunku do stworzeń jest ich przyczyną sprawczą i celem ostatecznym : Chrystus jako Człowiek jest głową Kościoła jednoczącą wszystko w Bogu. Ewangelia wg. św. Jana podkreśla Boski majestat Prawdy w dialogu z Piłatem.

Czy po stu latach od Quas primas traktujemy jeszcze Chrystusa poważnie jako Króla – czy raczej oddajemy pokłon bożkom ideologii, rynku i poprawności politycznej?

USTANOWIENIE ŚWIĘTA CHRYSTUSA KRÓLA 

28.  Przeto powagą Naszą apostolską, ustanawiamy święto Pana Naszego Jezusa Chrystusa Króla, które ma być obchodzone na całym świecie corocznie, w ostatnią niedzielę miesiąca października, tj. w niedzielę poprzedzającą uroczystość Wszystkich Świętych. Polecamy również, aby w tym dniu corocznie odnawiano poświęcenie całego rodu ludzkiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa [...] (P.P. Pius XI, Encyklika QUAS PRIMAS)