W wielu środowiskach tradycjonalistycznych odmienia się osobę świętego Tomasza z Akwinu przez wszystkie niemal przypadki, lecz mało kto stara się propagować jego filozofię. A tak naprawdę św. Tomasz nigdy nie stworzył własnej filozofii! On wykończył system, który zapoczątkował Sokrates, kontynuowali Platon, Arystoteles, Ojcowie Kościoła i pisarze kościelni, doszlifowywał ten system wielki św. Augustyn a końcowej obróbce jubilerskiej poddał go właśnie Akwinata. System ten to filozofia grecko-klasyczna, zwana również filozofią wieczystą, którą tak bardzo zalecał nieśmiertelnej pamięci św. Pius X w swej encyklice ,,Pascendi'' jako remedium na zarazę modernizmu. Często zarzucano wielu tomistom że ,,jurant in verba magistri'' czyli przysięgają na słowa mistrza, a przecież ,,aliena auctoritas est in philosophia firmissimum argumentum!'' - obcy autorytet jest w filozofii najsłabszym argumentem. Podobnie jest u lefebrystów którzy nieustannie powołują się niemal we wszystkim na arcybiskupa Lefebvre w swoich szalonych poczynaniach a tracą przez to najistotniejszy cel walki jakim jest Kościół! Człowiek musi rozumować i samodzielnie, i ściśle i logicznie, logika bowiem to nic innego jak zasada niesprzeczności. W tomistycznej syntezie panuje wielki ład i harmonia, owa tranquilitas ordinis, a św. Pius V miał powiedzieć że filozofia tomistyczna każdego dnia odnosi zwycięstwa nad wrogami Kościoła. Przyjrzyjmy się choć w zarysie na czym polegają główne założenia tomizmu!
W kryteriologii: Nie można ufać naszym władzom poznawczym - sceptycyzm. Trzeba im ufać bez badania- przesadny dogmatyzm czy fideizm. Trzeba im ufać po zbadaniu - umiarkowany dogmatyzm. Albo: Tylko rozum - racjonalizm. Tylko zmysły - sensualizm. I ROZUM I ZMYSŁY - TOMIZM.
W ontologii: Wszystko się zmienia, płynie - heraklityzm, bergsonizm. Nic się nie zmienia - parmenidyzm, monizm. COŚ SIĘ ZMIENIA, A COŚ POZOSTAJE - ARYSTOTELIZM, TOMIZM.
W kosmologii: Tylko materia i ruch tłumaczą wszystkie zjawiska - mechanicyzm. Tylko siły nierozciągłe - dynamizm, energetyzm. I MATERIA I SIŁY - ATOMIZM DYNAMICZNY, TOMIZM.
W psychologii: Człowiek - to tylko materia i zmysły - materializm, sensualizm. Człowiek - to tylko dusza - platonizm, kartezjanizm. CZŁOWIEK - TO CIAŁO I DUSZA W JEDNEJ ISTOCIE - TOMIZM.
W teodicei: Tylko rozum prowadzi do poznania Boga - aprioryzm, ontologizm. Tylko uczucie, a najwyżej wiara - sentymentalizm, tradycjonalizm, modernizm. ROZUM I UCZUCIE - TOMIZM.
W etyce: Normą moralności tylko pożytek - utylitaryzm. Tylko rozkosz zmysłowa - epikureizm. Tylko poczucie obowiązku - kantyzm. I POCZUCIE OBOWIĄZKU I PEWIEN POŻYTEK I DUCHOWA ROZKOSZ - TOMIZM.
W polityce: Wszystko państwo, jednostka nic- totalizm. Wszystko jednostka, państwo nic -anarchizm. I PAŃSTWO I JEDNOSTKA-TOMIZM.
W socjologii: Tylko kapitał - kapitalizm. Tylko praca - socjalizm, komunizm. I KAPITAŁ I PRACA - TOMIZM.
Podobnie i w innych zagadnieniach, np. Istnieje w świecie tylko konieczność - determinizm. Tylko przypadek - kazualizm. I KONIECZNOŚĆ W ŚWIECIE ISTOT NIEROZUMNYCH I WOLNOŚĆ W ŚWIECIE ISTOT ROZUMNYCH - TOMIZM. Albo: Bóg robi sam wszystko - okazjonalizm. My tylko sami - deizm. I MY I BÓG - TOMIZM
A jeszcze parę przykładów z teologii, bo i w niej rządzi to samo prawo: Np. Stosunek rozumu do wiary: tylko rozum starczy za wszystko, wiara - to nic - racjonaliści. Tylko wiara wszystkim, rozum niczym -tradycjonaliści, luteranie. I WIARA I ROZUM W SWOICH ZAKRESACH - TOMIZM.
TRÓJCA PRZENAJŚWIĘTSZA - Tylko jeden Bóg - monoteizm żydowski i mahometański. Tylko trzech Bogów - triteizm.JEDEN BÓG W TRZECH OSOBACH - CHRYSTIANIZM.
WCIELENIE SYNA BOŻEGO - Jezus Chrystus to tylko człowiek - racjonalizm, fotynizm, arianizm. To tylko Bóg - sabelianizm, doketyzm. TO BÓG I CZŁOWIEK W DWÓCH NATURACH, ALE W JEDNEJ OSOBIE - CHRYSTIANIZM.
GRZECH PIERWORODNY - zniszczył wszystko - luteranizm, jansenizm. Nie zniszczył nic - pelagianizm. NIE ZNISZCZYŁ DÓBR PRZYRODZONYCH, ZNISZCZYŁ DARMOWE - TOMIZM. Albo - tylko natura nam starczy - pelagianizm. Tylko łaska nas uratuje - luteranizm, jansenizm. I NATURA I ŁASKA - TOMIZM.
KOŚCIÓŁ - Wystarczy nam sąd własny - protestantyzm. Tylko powaga Kościoła - tradycjonalizm. I SĄD WŁASNY W SWOIM ZAKRESIE I POWAGA KOŚCIOŁA W SWOIM - TOMIZM.
SAKRAMENTA - Starczy nam łaska wewnętrzna bez zewnętrznych znaków - spirytualizm, protestantyzm. Tylko Sakramenta czy inne znaki zewnętrzne - zabobony bez przysposobienia wewnętrznego, magizm. I ŁASKA WEWNĘTRZNA I ŚRODKI ZEWNĘTRZNE I ODPOWIEDNIE PRZYSPOSOBIENIE DUSZY - TOMIZM.
W dzisiejszych czasach studiowanie pism świętego Tomasza wydaje się być jeszcze pilniejsze niż w czasach św. Piusa X. Najlepszym tomaszowym vademecum są trzy pozycje - maleńkie opusculum ,,De ente et essentia'' , trzytomowe wydanie ,,Summy contra gentiles'' i 34 tomowa Summa Teologiae. Nie każdy jednak ma i potrzebny czas, i tym bardziej pieniądze na wspomniane dzieła. Dobrze jednak by każdy katolik choć w zarysie znał istotę filozofii swojego Kościoła, która w niczym nie poniża ludzkiego rozumu, lecz, przeciwnie, wynosi go na same szczyty poznania ludzkiego.
MARCUS ATILIUS REGULUS