 |
| J. Exc. x. abp. Józef T. Teodorowicz. |
Dokładnie 100 lat temu, 9 lutego 1919 r., J. Exc. x. Abp. Józef Teofil Teodorowicz, polski arcybiskup metropolita lwowski obrządku ormiańskiego, teolog, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy, a następnie senator I kadencji w II RP, wygłosił słynne kazanie w archikatedrze św. Jana w Warszawie na rozpoczęcie obrad Sejmu Ustawodawczego. Podkreślił w nim konieczność porzucenia spraw partykularnych i osobistych interesów na rzecz pracy dla dobra wspólnego w odradzającej się z zaborczych podziałów Polsce.
 |
| Abp Teodorowicz wygłasza kazanie 9 lutego 1919 r. |
„Chcemy szukać dobra naszej ojczyzny. [...] Oto miłość Ojczyzny, nad którą tylko jedna miłość jest wyższa, a ta jest jej korzeniem i zaprawą - miłość Boża.”
Józef Teofil Teodorowicz urodził się 25 lipca 1864 r. w rodzinie szlacheckiej pochodzenia ormiańskiego, osiadłej od wieków w Polsce, jako syn Grzegorza Teodorowicza i Gertrudy z Ohanowiczów. Ukończył gimnazjum w Stanisławowie, po czym rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Czerniowcach na Bukowinie. W czasie studiów przeżył kryzys wiary. Po roku porzucił studia świeckie, wstępując do Seminarium Duchownego we Lwowie i na Uniwersytet Lwowski (wydział teologiczny). 2 stycznia 1887 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa ormiańskokatolickiego Izaaka Mikołaja Isakowicza. Był kuratorem Zakładu dla Młodzieży im. dr. Józefa Torosiewicza we Lwowie, proboszczem w Brzeżanach, wikarym we Lwowie i Stanisławowie, a następnie kanonikiem gremialnym we Lwowie. Współpracował z x. Adamem Stefanem Sapiehą. W 1901, po śmierci arcybiskupa Isakowicza, w wieku 37 lat został mianowany arcybiskupem lwowskim obrządku ormiańskiego. Prowadził ożywioną działalność społeczną i polityczną. Był członkiem Ligi Narodowej. Działał w wielu organizacjach dobroczynnych. W okresie 1902–1918 był posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie i Izby Panów w Wiedniu, gdzie bronił spraw polskich. W 1902 roku objął lwowską katedrę obrządku ormiańskiego. W 1905 jako jedyny biskup galicyjski zaangażował się w sprawę strajków szkolnych w Wielkopolsce. Podczas I wojny światowej wraz z arcybiskupem Bilczewskim chronił energicznie obywateli kraju od krzywd ze strony cywilnych i wojskowych okupacyjnych władz rosyjskich. We wrześniu 1914 został wybrany członkiem galicyjskiej C. K. Rady Szkolnej Krajowej. W 1917 na forum wiedeńskiej Izby Panów ogłosił, że celem Polaków jest restytucja integralnej Polski. Od początku listopada 1918 brał aktywny udział w pracach nad organizowaniem państwowości polskiej. W 1920, kiedy ważyły się losy Śląska, pojechał wraz z biskupem Sapiehą do Rzymu, aby tam przedstawić sprawę polską papieżowi Benedyktowi XV, a w drodze powrotnej odczytami w Paryżu i Brukseli zwracał uwagę światowej opinii na żądania Polski. W latach 1919–1922 był posłem niezależnym na Sejm Ustawodawczy i wiceprzewodniczącym klubu poselskiego Związku Ludowo-Narodowego. W latach 1922–1923 senatorem z ramienia Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego do chwili, gdy na polecenie Piusa XI zrezygnował z mandatu. Położył olbrzymie zasługi dla archidiecezji lwowskiej obrządku ormiańskiego. Dbał o powołania kapłańskie, popierał oczyszczanie liturgii ormiańskiej z naleciałości łacińskich, a 30 maja 1937 przy udziale całego Episkopatu Polski i wiernych trzech obrządków uroczyści koronował cudowny obraz Matki Bożej Łaskawej z ormiańskiego kościoła parafialnego w Stanisławowie – najważniejszego sanktuarium maryjnego w archidiecezji ormiańskiej. W latach 1908–1930 olbrzymim wysiłkiem przeprowadził gruntowną renowację katedry ormiańskiej we Lwowie, którą Jan Henryk Rosen ozdobił słynnymi freskami, a Józef Mehoffer – mozaikami. Zmarł 4 grudnia 1938 we Lwowie. Po jego śmierci, w uznaniu jego zasług dla Rzeczypospolitej, ogłoszono w całym kraju żałobę narodową. 9 grudnia 1938 po uroczystym pogrzebie został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa.
Był ostatnim ormiańskokatolickim arcybiskupem lwowskim. Od jego śmierci, archidiecezja lwowska pozostaje nieobsadzona...
Cześć Jego Pamięci!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz